با کودکان خود چگونه رفتار کنیم؟ - مشکلات خواب کودکان

تاریخ: 1386/05/19

معمولا" والدین از مشکلات خواب فرزندانشان شکایت دارند. دراولین سال زندگی، والدین بیشتر از نخوابیدن کودک درطول شب شکایت می کنند. در دومین سال زندگی بی میلی نسبت به خواب و کابوس های شبانه مطرح می گردد. از سه الی پنج سالگی مسایل شامل دیر به خواب رفتن،بیدارشدن در طول شب و کابوس هستند.
والدین گرامی:
- علت و یا تداوم مشکل خواب را در کودکتان بررسی کنید. شاید به دلیل جلب توجه، اضطراب، تاثیر داروها و ... هستند. بررسی این عوامل در انتخاب راه حل مناسب به شما کمک خواهد کرد.
- فعالیت های بدنی کودک مانند بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و... را درطول روز افزایش دهید.
- کودکان قبل از خواب باید به فعالیت های آرام بپردازند تا برای خوابیدن آماده شوند. بازی هایی که نیازمند فعالیت زیاد هستند، برای ساعات قبل از خواب مناسب نیستند. به تدریج فعالیت کودک را از زمان غروب به بعد کاهش داده و به جای بازی های پرتحرک مانند کشتی گرفتن و یا توپ بازی، فعالیت هایی مانند مطالعه کردن، شنیدن قصه و یا تماشای تلویزیون را جایگزین نمایید. انجام فعالیت های آرام کننده چون حمام آب گرم و ماساژ قبل از خواب و یا تکان دادن کودک به آرامی مفید خواهد بود.
- برای زمان خواب کودکتان برنامه تعیین کنید. برنامه های خانواده و خواسته های کودک را نیز در نظر بگیرید. انعطاف پذیر باشد، ولی برخورد قاطع با کودک را تمرین کنید. الگویی راکه تصمیم به ادامه آن ندارید، شروع نکنید. برنامه شبانه باید در کل روز موجب احساس امنیت و نزدیکی میان افراد خانواده شود.
- قبل از خواب در مورد مسایل روزمره و آمادگی برای شروع روز بعد با کودکتان صحبت کنید. آماده کردن لباس های مدرسه و مرتب کردن کتاب های فردا، برنامه مناسبی برای کودکان بزرگ تر خواهد بود. قصه گفتن برای کودک قبل از خواب در درک اینکه "الان موقع خواب است" به او کمک می کند.
- اگر کودکتان در شب، سخت به خواب می رود و یا ازخواب می پرد به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید. این کار در این جا الگوی خواب منظم به کودک کمک خواهد کرد.
- بخاطر داشته باشد مصرف شبانه برخی مواد غذایی مانند مصرف چای و یا نوشابه خواب کودک را کاهش می دهد.
- به کودکتان روش های آرام سازی (نفس عمیق، کشش و آرام سازی عضلات بدن) را آموزش دهید. سعی کنید قبل از خوابیدن، کودک این روش ها را انجام دهد. به کودک اجازه دهید تا زمانیکه خواب آلوده و خسته نشده بیدار بماند و سپس او را به رختخواب ببرید.
- از تمرین مثبت استفاده کنید. در طول روز راه هایی که کودک می تواند با بکارگیری آنها به خواب رود برای او بیان کنید. مثلا" کودک می تواند با فکر کردن درباره صحنه های آرام و زیبا مانند برخورد امواج دریا به ساحل، پریدن گوسفند از روی نرده و یا با تکرار حروف الفبا و یا خواندن ترانه های کودکانه این کار را تمرین کند.
- حتی الامکان سعی کنید نکات ایمنی را در اتاق خواب کودک رعایت کنید( مثل پوشاندن سیم های برق و یا استفاده از محافظ برای پریز برق و دورنگهداشتن کودک از اشیاء شکستنی). این کار به والدین کمک می کند که با خیال راحت کودک را در اتاقش تنها بگذارد.
- اگر کودک در رختخواب خود نمی ماند، شما در اتاق کودک حضور داشته و هنگام آرام بودن کودک او را تشویق کنید. برای مثال هنگام آرام بودن کودک برایش نوار قصه بگذارید و هنگام ناآرامی او ضبط را خاموش کنید.
- هنگامیکه کودک در طول شب از خواب بیدار می شود، به او کمتر توجه کنید، کمتر او را در آغوش گرفته، تماس چشمی را محدود کرده و با او بحث نکنید. بی تفاوتی والدین در این زمان برای خوابیدن مجدد کودک موثر خواهد بود.
- به تدریج توجهتان را به کودک پس از رفتن به رختخواب کاهش داده و دیرتر به گریه یا جیغ او پاسخ دهید. به کودک بگویید همین الان باید بخوابد و این کار را هرشب تکرار کنید. آنها به برخورد قاطع شما نیاز دارند.
- برای بعضی از کودکان خوابیدن دراتاق تاریک دشواراست. روشن کردن چراغ خواب در اتاق کودک مفید خواهد بود.
- اگر کودک برای خوابیدن دراتاق خواب شما اصرار دارد، رختخواب او را روی زمین بیندازید و به او بگویید درصورت تمایل به خوابیدن دراتاق شما باید روی زمین بخوابد. به تدریج در شب های بعد رختخواب او رانزدیک در اتاق خواب، هال و یا در راهرو بیندازید. هدف از این کار این است که کودک در اتاق شما ناراحت باشد. بسیاری از کودکان هنگام قرار گرفتن در این شرایط، خوابیدن در رختخواب راحت خود را ترجیح می دهند.
- والدین باید از نظر جسمی و روانی آمادگی کنارآمدن با مشکلات خواب کودک را داشته باشند. از فرصت های بدست آمده( حضورنداشتن کودک درخانه) برای جبران کمبود خواب و یاانجام کارهای لذت بخش برای خود استفاده کنید.
- گاهی کودک به جای والدین تمایل به خوابیدن درکنار خواهر و برادرهایش دارد. در صورت اجازه والدین، این کار به سرعت عادت می شود. کودکان باید یاد بگیرند هنگام خوابیدن مستقل باشند. ازطرفی خوابیدن با یکدیگر شاید باعث تحریک تخیلات جنسی و بازی های جنسی بین خواهر و برادرها شود. با لحنی قاطع و جدی به کودکان بگویید که هر کدام باید دررختخواب مخصوص خودشان بخوابند واز بحث کردن با آنها خودداری کنید.
- یک هم خواب جایگزین (مانند یک عروسک پشمالو) یا یک هم اتاقی( مثلا" خواهر یا برادر) به تنها خوابیدن کودک کمک کرده و درکسب استقلال او مفید خواهد بود.کودک را به تنها خوابیدن به عنوان یک رفتار مناسب تشویق کنید.
- هم با صحبت و هم با عمل همکاری کودک را درشب تشویق کنید .هرشب به وقت شناسی و در رختخواب ماندن کودک جایزه بدهید. جایزه ها می توانند تماشای بیشتر تلویزیون و یا یک خوراکی ویژه قبل از خواب باشد.
- کودکان ترس ها و تشویش هایی دارند که قبل از خواب به سراغشان می آید.کودک خود را تشویق کیند که درمورد مسایلش با شما صحبت کند. این کار به شما در درک بهتر مسایل کودک کمک خواهد کرد.
- به خاطر داشته باشید که والدین، پدربزرگ و مادربزرگ و یا پرستار کودک باید درمورد چگونگی کنارآمدن با مشکلات خواب کودک با یکدیگر هماهنگ باشند.

کودکان به علت شرایط سنی خود آسیب پذیرند ونیاز به حمایت و مراقبت بزرگ ترها دارند. آسیب پذیری کودکان ایجاب می کند که با وضع قوانین مناسب و حمایت و مراقبت لازم از آنان رشد و سلامت جسم و روان آنان راتامین کنیم.